Varend erfgoed
Wordt ook de sleepboot 'Holland' afgestoten?
De kamerleden Nagel en Vellenga hebben de ministervan verkeer en waterstaat gevraagd of het waar is, dat rederij Doeksen het sleep- en bergingsvaartuig 'Holland' af wil stoten en dat dan tussen IJmuiden en Borkum niet meer een schip met dezelfde taakstelling (hulp en bijstand aan schepen in nood) aanwezig zal zijn. Zij vragen de minister zijn medewerking te verlenen om in overleg met de rederijen, de marine en het loodswezen, vervangende voorzieningen te vinden.
De geruchten, dat de rederij de 'Holland' wil afstoten doen reeds lang op Terschelling de ronde. De rederij ontkent die geruchten ook niet. De 'Holland' ligt teveel voor de wal en wordt nu ook al eens voor andere doeleinden gebruikt als voor het slepen van booreilanden e.d. Aanvankelijk werd het schip ook voor dubbel dienstbetoon gebouwd, namelijk als passagiersschip en als sleepboot. In de praktijk bleken beide functies op de duur niet te combineren. De steeds meer voorkomende ondiepten in de vaargeulen in de Waddenzee laten ook niet toe een diepliggend schip als de 'Holland' in geregelde dienst te laten varen. Er wordt dus inderdaad naar een andere bestemming voor de 'Holland' gezocht, hetzij in verhuur of door verkoop. Mocht het zover komen dan zal er toch stellig voor een vervanging worden gezorgd, aldus wordt van rederszijde medegedeeld. Rederij Doeksen wil het bergingsstation Terschelling in geen geval loslaten". Niet alleen de 'Holland' verdween van het bergingstoneel. Bij Wijsmuller en Smit & Co. gebeurde hetzelfde met de meeste bergingsschepen op station. Eerder genoemde discussie leidde ertoe dat in 1995 het ministerie van verkeer en waterstaat 'de Waker' (ex. Smit Houston) charterde voor permanente stand-by taken op de Noordzee. Dit sluit overigens de activiteiten van de particuliere bergers niet uit.
In dienst van Rijkswaterstaat
In 1975 werd de 'Holland' voor een jaar gehuurd door Directie Noordzee van Rijkswaterstaat. Het zou als onderzoeksschip fungeren. Er zouden zeewater en bodemmonsters genomen worden voor controle en onderzoek. Dit paste in een internationaal onderzoekprogramma op de Noordzee. De Noordzeelanden plus Zweden wilden zoveel mogelijk samenhangende gegevens verzamelen in een poging de vervuiling van de zee een halt toe te roepen, zoals een folder van Rijkswaterstaat vermeldde.
Voor Rederij Doeksen een buitenkansje. En Rijkswaterstaat kreeg een prima schip. De 'Holland' was als onderzoeksschip erg geschikt: relatief weinig vaaruren, zuinige motor, ruimte op sleepdek en in de passagiersruimtes konden laboratoria ingericht worden. Voor de werknemers van Rijkswaterstaat bleef er ook nog genoeg ruimte over. Na een jaar werd het contract dan ook verlengd.
In de loop der jaren vonden een aantal verbouwingen plaats waar sleepbootmensen in harten nieren niet blij mee waren. Het schip kreeg de kleuren van Rijkswaterstaat. De beting ging eraf, evenals de sleepbogen, de sleeplieren het sleeplierhuis. De kombuis werd groteren moderner. De trotse 'Holland' was geen sleepboot, en geen bergingsschip meer. Er vond een ware gedaanteverwisseling plaats tot onderzoeksvaartuig. Voor de voorsteven een snuffelpijp om 'ongecontamineerd' water binnen te laten. Laboratoria werden ingericht, meetcontainers, hydraulische lieren meetkranen geplaatst op het achterdek, waar ook een kantelbare hijsconstructie kwam. Allemaal heel nuttige zaken, waar belangrijk onderzoek mee werd verricht. Onderzoek naar bacteriën, baggerspecie, slibafzetting en vervuiling van het water, tot in de Golf van Biscaje aan toe.
Tot maart 1998 blijft het schip voor Rijkswaterstaat varen. De bemanning bestaat dan nog voor een klein gedeelte uit Terschellingers. In dat jaar komt er een spiksplinternieuw onderzoeksvaartuig in de vaart, onder beheer van Bos Kalis, die voortaan al dit soort werk van Rijkswaterstaat op zich neemt. Een bejaarde dame komt terug naar Terschelling. De Stichting Zeesleepboot Holland heeft zich inmiddels over het schip ontfermd en dankzij sponsoren en donateurs en de inzet van vele vrijwilligers is het mogelijk gebleken de 'Holland' niet alleen in de vaart te houden, maar ook weer zoveel mogelijk terug te brengen in de oude staat van zeesleper/passagiersschip.
De Stichting Guusjen is één van de hoofdsponsoren en wordt financieel ondersteund door de Gemeente Terschelling, de Terschellinger Ondernemers Vereniging en Koninklijke Wegenbouw Stevin.